"ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ" - ΦΡΗΝΤΡΙΧ ΧΕΛΝΤΕΡΛΙΝ

 

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ

                                                   ~ μετάφραση Στέλλας Νικολούδη

Δεύτερο Σχεδίασμα

     Είμαστε ένα σημείο, δίχως νόημα,
Χωρίς πόνο υπάρχουμε και έχουμε σχεδόν
Τη γλώσσα μας σε ξένη χώρα χάσει.
Γιατί όταν γίνεται στους ουρανούς
Μάχη για τους ανθρώπους και κραταιά
Διαγράφουνε τις τροχιές τους τα φεγγάρια, τότε ομιλεί
Κι η θάλασσα κι οι ποταμοί οφείλουνε
Την κοίτη τους ν' αναζητήσουν. Όμως είναι ένας
Που δεν αμφιβάλλει. Αυτός μπορεί
Καθημερινά ν' αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Σχεδόν
Δεν του χρειάζεται ο νόμος. Και αντηχούν τότε τα φύλλα και άνεμος φυσάει στις βελανιδιές
Πλάι στα αιώνια χιόνια. Γιατί δεν δύνανται τα πάντα
Οι ουράνιοι. Καθόσον φθάνουν.
Οι θνητοί νωρίτερα στο χείλος της αβύσσου. Και μεταβάλλεται
Μαζί τους η ηχώ. Μακρός είναι
Ο χρόνος, όμως το Αληθές
Επισυμβαίνει.
    Όμως τι γίνεται μ' αυτό που αγαπούμε; Τη λάμψη του ηλίου
Βλέπουμε στο έδαφος και σκόνη ξεραμένη
Και τα δάση σε βαθιά σκιά κι ανθίζει
Ο καπνός στις στέγες, πλάι στων πύργων
Τις αρχαίες επάλξεις, ειρηνικά· και τιτιβίζουν
Οι κορυδαλλοί χαμένοι στον αέρα και υπό την σκέπη της ημέρας
Βόσκουν και καλώς ποιμαίνονται τα πρόβατα του ουρανού.
Και χιόνι, σαν τα μαγιολούλουδα.

Την ευγένεια της ψυχής, όπου κι αν βρίσκεται,
Σημαίνει, λάμπει
Στο πράσινο λιβάδι
Των Άλπεων, μισολιωμένο, εκεί όπου εβάδιζαν
Για το σταυρό μιλώντας
Που στέκεται μεσοστρατίς εις μνήμην
Των θανόντων, ο ένας οδοιπόρος
Με τον άλλον, όμως τι να 'ναι αυτό;

    Πλάι στη συκιά
Απέθανε ο Αχιλλέας μου,
Κι ο Αίας κείται
Στις σπηλιές κοντά στη θάλασσα,
Σε ρυάκια που γειτονεύουν με τον Σκάμανδρο.
Τολμηρός εκ πνεύματος στο σφύριγμα του ανέμου
Κατά τη γλυκιά συνήθεια
Της πατρικής του Σαλαμίνος
Σε ξένη χώρα απέθανε ο Αίας,
Όμως ο Πάτροκλος με πανοπλία βασιλική. Και πέθαναν
Κι άλλοι πολλοί. Από το ίδιο τους το χέρι
Πολλοί θλιμμένοι, με θάρρος αδυσώπητο, κι ωστόσο
Αναγκασμένοι εντέλει από δυνάμεις θεϊκές, οι άλλοι όμως
Όρθιοι, στο πεδίο της μάχης, μέσα στο πεπρωμένο τους. Γιατί
Αγανακτούν οι ουράνιοι, όταν κάποιος δεν δύναται να
Προστατεύσει την ψυχή του με αυτοκυριαρχία, κι ωστόσο πρέπει·
Γιατί σ' αυτόν την ίδια στιγμή λείπει το πένθος.

Φρήντριχ Χέλντερλιν


Φρήντριχ Χέλντερλιν, Ελεγείες, ύμνοι και άλλα ποιήματα, προλογικό σημείωμα - μετάφραση - σημειώσεις Στέλλα Γ. Νικολούδη, εκδ. Άγρα, Αθήνα 1996, "Μνημοσύνη", σσ. 185, 187.